بررسی تأثیر کارگاه آموزشی مهارت های تدریس بر کیفیت تدریس دستیاران

مطالعات نشان می دهند که در چرخه آموزش بالینی، دستیاران نقش عمده ای در آموزش کارآموزان و کارورزان دارند. هم چنین به دلیل حضور بیش تر در مراکز آموزشی ـ درمانی اغلب موارد رهبران تیم آموزشی در بخش های بالینی می باشند بنابراین برخورداری از آمادگی رسمی برای کسب مهارت های تدریس، آشنایی با روش های نوین تدریس و چگونگی افزایش اثربخشی آموزشی، تهیه اهداف آموزشی و مارپیچ آموزشی از ضروریات برنامه های دستیاری محسوب می شوند. هدف از این پژوهش بررسی میزان تأثیر آموزش مهار ت های تدریس بر نقش آموزشی دستیاران داخلی وکودکان در دانشگاه علوم پزشکی ایران و کرمانشاه بود تا بدین ترتیب بتوان برنامه های آموزشی در جهت تقویت مهارت های تدریس دستیاران را تدوین کرد. روش مطالعه از نوع نیمه تجربی بود و برای پاسخ دهی کارورزان، پرسش نامه ای خود ایفا حاوی سؤالاتی در مورد 7 محور کلی مهارت های تدریس براساس مقیاس لیکرت طراحی شد. مطالعه آزمایشی انجام شده روایی صوری در حد مطلوب داشت و روایی محتوایی و ضریب پایایی(آلفای کرونباخ 45% و 015/0=p) نیز تعیین شد سپس مطالعه اصلی روی کارورزان بخش های داخلی و کودکان در مراکز آموزشی وابسته به  دانشگاه ایران و کرمانشاه صوت گرفت و پس از جمع آوری پرسش نامه تکمیلی، کارگاه آموزشی 1 روزه برای دستیاران انتخابی در این 2 بخش بالینی برگزار گردید و 3-2 ماه بعد از برگزاری کارگاه، به طور مجدد پرسش نامه ذکر شده میان کارورزان توزیع و پس از تکمیل جمع آوری شد. در مرحله اول در دانشگاه علوم پزشکی ایران 164 کارورز و در دانشگاه کرمانشاه 67 کارورز که دارای شرایط لازم بودند پرسش نامه مربوطه را تکمیل نمودند سپس 37 دستیار داخلی و کودکان(سال دوم و سوم) در دانشگاه ایران و 16 دستیار داخلی و کودکان(سال دوم و سوم) در دانشگاه کرمانشاه که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، در کارگاه آموزشی مهارت های تدریس بالینی به طور جداگانه شرکت کردند و در مرحله دوم 56 کارورز از دانشگاه ایران و 44 کارورز از دانشگاه کرمانشاه به طور مجدد پرسش نامه را تکمیل نمودند. محور اصلی نتایج پیرامون 7 محور کلی مهارت های آموزش، مهارت های ارتباطی، ایفای نقش، ارائه بازخورد، روابط با دانشجو، ارزیابی و خصوصیات حرفه ای بود که در هر مورد مقایسه نتایج حاصل از 2 دانشگاه قبل و بعد از برگزاری کارگاه آموزشی صورت گرفت. در مقایسه 2 دانشگاه با استفاده از آزمون مجذور کای، مشاهده شد که با برگزاری کارگاه آموزشی، میانگین امتیازات مهارت های ذکر شده در 7 محور عمده، در 2 دانشگاه افزایش یافته است که این تفاوت معنی دار بود(001/0=pvalue). هم چنین این تفاوت در هر یک از 7 محور در دانشگاه ایران نیز معنی دار بود(بدین معنا که با برگزاری کارگاه آموزشی، میانگین امتیازات مهارت های فوق در دانشگاه ایران افزایش یافته بود). در دانشگاه کرمانشاه در 5 محور کلی این تفاوت معنی دار به دست آمد اما در 2 محور ارائه بازخورد و خصوصیات حرفه ای معنی دار نبود. با توجه به نتایج به دست آمده در رابطه با رشد فزاینده رتبه ای که کارورزان در مورد مهارت های تدریس دستیاران سال دوم و سوم بالینی در هر دو دانشگاه ذکر کرده بودند، به نظر می رسد برگزاری دوره های آموزشی و تربیتی برای دستیاران گروه های مختلف بالینی به منظور آشنایی و تقویت مهارت های تدریس بالینی در طول دوره دستیاری باید در دانشکده های پزشکی مورد توجه بیش تری قرار گیرد و بهتر است براساس سنجش نیازهای موجود، برنامه های آموزشی مهارت های تدریس برای دستیاران از ابتدای ورود به دوره دستیاری در نظر گرفته شوند.